وبلاگ
آناتومی رگ های دست

ساختار شگفتانگیز رگهای دست از سرخرگ تا مویرگ
دستهای ما، این ابزارهای شگفتانگیز برای انجام کارهای روزمره، به لطف شبکهای پیچیده و کارآمد از رگهای خونی، همیشه آمادهی فعالیت هستند. این رگها که در انواع و اندازههای مختلف در کنار هم قرار گرفتهاند، وظیفهی حمل خون، اکسیژن و مواد مغذی به بافتهای دست و همچنین دفع مواد زائد را بر عهده دارند. در این مقاله، شرکت زبدگان طب و صنعت (سحر) به بررسی ساختار شگفتانگیز رگهای دست و آناتومی رگ های دست میپردازید و با انواع آنها از سرخرگ تا مویرگ آشنا میشویم.
سرخرگها: شاهراههای حیاتی خونرسانی
سرخرگها، رگهای قطور و محکمی هستند که خون حاوی اکسیژن را از قلب به سایر نقاط بدن، از جمله دستها، منتقل میکنند. دیوارهی سرخرگها از سه لایه تشکیل شده است:
- لایهی داخلی: از سلولهای اندوتلیال تشکیل شده که سطح صافی را برای جریان خون فراهم میکنند.
- لایهی میانی: شامل عضلات صاف و الیاف الاستیک است که به سرخرگها قابلیت انقباض و انبساط میدهد و به تنظیم فشار خون کمک میکند.
- لایهی خارجی: از بافت پیوندی تشکیل شده و وظیفهی حفاظت و نگهداری از سرخرگ را بر عهده دارد.
دو سرخرگ اصلی که وظیفهی خونرسانی به دستها را بر عهده دارند، عبارتند از:
شریان رادیال: در سمت شست دست قرار دارد و نبض در این ناحیه قابل لمس است.
شریان اولنار: در سمت انگشت کوچک دست قرار دارد.
این دو سرخرگ در کف دست به هم میپیوندند و شبکهای از رگهای کوچکتر را تشکیل میدهند که به تمام بافتهای دست خونرسانی میکنند.
رگ اصلی دست کدام است
در دست، دو سرخرگ اصلی وجود دارد که خون را به آن میرسانند:
- سرخرگ زند زبرین (شریان رادیال): این سرخرگ در سمت شست دست قرار دارد و معمولاً نبض در این ناحیه قابل لمس است.
- سرخرگ زند زیرین (شریان اولنار): این سرخرگ در سمت انگشت کوچک دست قرار دارد.
این دو سرخرگ در کف دست به هم متصل میشوند و شبکهای از رگهای کوچکتر را تشکیل میدهند که خون را به تمام بافتهای دست میرسانند.
بنابراین، نمیتوان گفت که یک رگ “اصلیترین” رگ دست است، زیرا هر دو سرخرگ زند زبرین و زیرین نقش حیاتی در خونرسانی به دست ایفا میکنند.
آناتومی رگ های دست برای رگ گیری
فنون رگ گیری در بیماران بد رگ
فن رگگیری | توضیح | نکات کلیدی |
گرمکردن موضع | استفاده از حوله گرم یا کمپرس برای گشاد شدن عروق محیطی | از کمپرس گرم به مدت ۵–۱۰ دقیقه استفاده شود. از سوختگی پوست جلوگیری گردد. |
آویزان کردن دست | آویزان نگهداشتن دست بیمار برای چند دقیقه باعث پر شدن رگها میشود | دست باید پایینتر از سطح قلب قرار گیرد. حرکات سبک انگشتان نیز کمک میکند. |
استفاده از تورنیکه مناسب | استفاده صحیح از گارو برای پررنگتر شدن رگها | گارو نباید خیلی سفت یا خیلی شل باشد. حداکثر ۱ دقیقه قبل از ورود سوزن بسته بماند. |
ماساژ ناحیه رگ | ماساژ آرام به سمت پایین به جریان بهتر خون در رگ کمک میکند | از روغن یا الکل برای تسهیل ماساژ استفاده شود. ماساژ باید ملایم باشد. |
انتخاب سوزن مناسب | انتخاب سوزن با گیج (gauge) مناسب برای نوع رگ | برای رگهای نازک از سوزن با گیج بالاتر (مثلاً G24) استفاده شود. |
استفاده از نور یا چراغ قوه | با تابش نور زاویهدار، شناسایی بهتر رگها ممکن میشود | نور باید به صورت مایل تابانده شود تا رگ سایه بیندازد و بهتر دیده شود. |
استفاده از دست غالب بیمار | معمولاً رگهای دست غالب (راست برای راستدستها) واضحتر و قویتر هستند | اگر محدودیتی نیست، ابتدا دست غالب را بررسی کنید. |
استفاده از اولتراسوند (در موارد خاص) | در صورت عدم امکان رگگیری با چشم غیرمسلح میتوان از سونوگرافی استفاده کرد | این روش نیاز به مهارت و تجهیزات مخصوص دارد. بیشتر در مراکز پیشرفته کاربرد دارد. |
سیاهرگها: مسیر بازگشت خون به قلب
سیاهرگها، رگهایی با دیوارهی نازکتر و قطر بزرگتر نسبت به سرخرگها هستند که خون فاقد اکسیژن را از بافتهای بدن، از جمله دستها، به قلب بازمیگردانند. سیاهرگها نیز از سه لایه تشکیل شدهاند، اما لایهی میانی آنها نسبت به سرخرگها نازکتر است و عضلات صاف کمتری دارد.
در داخل سیاهرگها، دریچههای یکطرفهای وجود دارد که مانع از بازگشت خون به عقب میشوند و به حرکت خون به سمت قلب کمک میکنند. سیاهرگهای دست به دو دسته تقسیم میشوند:
- سیاهرگهای سطحی: در زیر پوست قرار دارند و به راحتی قابل مشاهده هستند.
- سیاهرگهای عمقی: در داخل عضلات و بافتهای عمیقتر دست قرار دارند.
مویرگها: شبکهی ظریف تبادل مواد
مویرگها، کوچکترین رگهای خونی هستند که سرخرگها و سیاهرگها را به هم متصل میکنند. دیوارهی مویرگها تنها از یک لایه سلول اندوتلیال تشکیل شده است که این ساختار نازک به تبادل مواد بین خون و بافتها کمک میکند.
در مویرگها، اکسیژن و مواد مغذی از خون به بافتها منتقل میشوند و دیاکسید کربن و مواد زائد از بافتها وارد خون میشوند. مویرگها در تمام بافتهای بدن، از جمله عضلات، اعصاب و پوست دست، وجود دارند و نقش حیاتی در حفظ سلامت و عملکرد آنها ایفا میکنند.
دستگاه رگ یاب چیست؟
در دنیای پزشکی، دسترسی آسان و سریع به رگهای بیماران برای انجام اقداماتی مانند تزریق، خونگیری و یا قرار دادن آنژیوکت، از اهمیت بالایی برخوردار است. گاهی اوقات، پیدا کردن رگ مناسب، به خصوص در افرادی با رگهای ظریف یا پنهان، چالش برانگیز میشود. اینجاست که دستگاه رگ یاب به کمک کادر درمان میآید.
دستگاه رگ یاب یا Vein Finder، یک ابزار پیشرفته است که با استفاده از تکنولوژی نورپردازی، رگهای زیر پوست را قابل مشاهده میکند. این دستگاه با تاباندن نور (معمولاً مادون قرمز یا لیزر) به سطح پوست و پردازش تصویر بازتاب شده، یک تصویر واضح از رگها را بر روی صفحه نمایش خود نشان میدهد.
اصلا دستگاه رگ یاب چیست؟چه کارایی دارد؟چه قیمتی دارد؟در این مقاله به تمام سوال های شما پاسخ درباره رگ یاب داده خواهد شد.
دستگاه رگ یاب چه کاربردی دارد؟
دستگاه رگ یاب کاربردهای گستردهای در حوزههای مختلف پزشکی دارد، از جمله:
- تزریقات: با کمک این دستگاه، پرستاران و کادر درمان میتوانند رگ مناسب را به سرعت و سهولت پیدا کرده و تزریق را با دقت و ایمنی بیشتری انجام دهند.
- خونگیری: دستگاه رگ یاب به خصوص برای افرادی که تجربه کمتری دارند، گزینه مناسبی برای پیدا کردن رگ بیمار به منظور خون گیری است.
- قرار دادن آنژیوکت: با استفاده از این دستگاه، میتوان رگ مناسب برای قرار دادن آنژیوکت را به راحتی شناسایی کرد.
- جراحیهای زیبایی: در عملهای زیبایی مختلف مانند تزریق فیلر لب استفاده از رگ یاب بسیار مهم است زیرا از تزریق مواد مورد نظر به درون عروق بیمار جلوگیری میکند.
- جراحی عروق واریسی:1 در این نوع جراحی، دستگاه رگ یاب به جراح کمک میکند تا رگهای واریسی را به طور دقیق شناسایی و درمان کند.
قیمت رگ یاب
قیمت دستگاه رگ یاب به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع تکنولوژی مورد استفاده: دستگاههای رگ یاب مادون قرمز معمولاً قیمت مناسبتری نسبت به دستگاههای لیزری دارند.
- برند و کشور سازنده: برندهای معروف و با کیفیت معمولاً قیمت بالاتری دارند.
- ویژگیهای دستگاه: ویژگیهایی مانند اندازه صفحه نمایش، قابلیت تنظیم شدت نور، قابلیت ذخیره تصاویر و … میتوانند بر روی قیمت دستگاه تاثیر گذار باشند.
برای اطلاع از قیمت دقیق دستگاه رگ یاب و دریافت مشاوره رایگان، میتوانید با کارشناسان شرکت زبدگان طب و صنعت (سحر) تماس حاصل فرمایید.
رگ یاب برای چه کسانی مناسب است؟
دستگاه رگ یاب برای افراد مختلفی مناسب است، از جمله:
- نوزادان و کودکان: رگهای نوزادان و کودکان بسیار ظریف و پیدا کردن آنها دشوار است. دستگاه رگ یاب میتواند به کادر درمان در پیدا کردن رگ مناسب برای تزریق یا خونگیری کمک کند.
- سالمندان: با افزایش سن، رگها ممکن است شکنندهتر و پنهانتر شوند. دستگاه رگ یاب میتواند به سالمندان در دریافت خدمات درمانی مناسب کمک کند.
- افراد چاق: در افراد چاق، لایهی چربی زیر پوست میتواند رگها را پنهان کند. دستگاه رگ یاب میتواند به پیدا کردن رگ در این افراد کمک کند.
- افراد با رگهای نازک یا پنهان: دستگاه رگ یاب برای افرادی که رگهای آنها به سختی پیدا میشود بسیار مفید است.
- افراد مبتلا به بیماریهای خاص: افرادی که مبتلا به بیماریهایی مانند دیابت، نارسایی کلیه یا بیماریهای قلبی و عروقی هستند، ممکن است در پیدا کردن رگ دچار مشکل شوند. دستگاه رگ یاب میتواند به این افراد در دریافت خدمات درمانی مناسب کمک کند.
نقش حیاتی رگهای دست در سلامت بدن
شاید تا به حال به اهمیت رگهای دست خود فکر نکرده باشید، اما این شبکهی پیچیده از عروق، نقشهای حیاتی بیشماری در حفظ سلامت و عملکرد کل بدن ایفا میکند. از تنظیم دمای بدن گرفته تا مبارزه با عفونتها، رگهای دست به طور خستگیناپذیر در حال فعالیت هستند. در این مقاله به بررسی نقشهای مهم رگهای دست در سلامت بدن میپردازیم.
تنظیم دمای بدن
یکی از وظایف مهم رگهای دست، کمک به تنظیم دمای بدن است. هنگامی که بدن شما گرم میشود، رگهای خونی در دست گشاد میشوند تا گرمای اضافی را از طریق پوست به محیط اطراف منتقل کنند. و برعکس، هنگامی که بدن شما سرد میشود، رگهای خونی منقبض میشوند تا از دست دادن گرما جلوگیری کنند. این عملکرد به حفظ دمای ثابت بدن و عملکرد بهینه ارگانهای داخلی کمک میکند.
حمل مواد مغذی و اکسیژن
رگهای دست مانند یک سیستم حمل و نقل کارآمد، مواد مغذی و اکسیژن را به تمام سلولهای بدن میرسانند. سرخرگها خون حاوی اکسیژن را از قلب به دستها و سایر اندامها منتقل میکنند. سپس این خون از طریق مویرگها، که رگهای خونی بسیار ریزی هستند، به سلولها میرسد و اکسیژن و مواد مغذی را در اختیار آنها قرار میدهد.
دفع مواد زائد
علاوه بر رساندن مواد مغذی و اکسیژن، رگهای دست در دفع مواد زائد نیز نقش دارند. دیاکسید کربن و سایر مواد زائد تولید شده توسط سلولها، از طریق مویرگها وارد سیاهرگها میشوند و به سمت قلب و سپس ریهها و کلیهها منتقل میشوند تا از بدن دفع شوند.
نقش در سیستم ایمنی بدن
رگهای دست نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن ایفا میکنند. گلبولهای سفید خون که وظیفهی مبارزه با عفونتها را بر عهده دارند، از طریق رگهای خونی به محل آسیب یا عفونت منتقل میشوند. همچنین، رگهای خونی در التهاب و ترمیم بافتها نیز نقش دارند.
آیا رگ یاب قابلیت تشخیص بیماری در رگ را دارد؟
دستگاه رگ یاب در درجه اول برای مشاهده رگها و تسهیل فرآیندهای مانند تزریق و خونگیری طراحی شده است. اما با پیشرفت تکنولوژی، برخی از دستگاههای رگ یاب جدید قابلیتهایی فراتر از نمایش سادهی رگها ارائه میدهند.
در حالی که رگ یاب به تنهایی نمیتواند بیماریهای رگ را تشخیص دهد، اما با ارائهی تصاویر دقیق از رگها، میتواند به تشخیص برخی از بیماریها کمک کند.
کاربرد رگ یاب در تشخیص بیماری
با استفاده از دستگاه رگ یاب، پزشک یا کادر درمان میتواند علائم زیر را در رگها مشاهده کند و به تشخیص بیماری نزدیکتر شود:
- تغییرات در رنگ و شکل رگ: به عنوان مثال، رگهای واریسی به صورت برجسته و پیچ خورده ظاهر میشوند.
- التهاب در اطراف رگ: در صورتی که رگ ملتهب باشد، ممکن است قرمزی و تورم در اطراف آن مشاهده شود.
- وجود لخته خون: در برخی موارد، میتوان لخته خون را به صورت یک توده تیره در داخل رگ مشاهده کرد.
البته برای تشخیص قطعی بیماری، معمولاً به آزمایشات و تصویربرداریهای تکمیلی مانند سونوگرافی داپلر نیاز است.
در ادامه به برخی از بیماریهای رگ که با استفاده از رگ یاب میتوان علائم آنها را مشاهده کرد، اشاره میکنیم:
واریس دست
واریس دست به معنی بزرگ شدن و پیچ خوردگی رگهای سطحی دست است. در تصاویر رگ یاب، رگهای واریسی به صورت خطوط آبی یا بنفش برجسته و پیچ خورده ظاهر میشوند.
ترومبوز وریدهای عمقی
ترومبوز وریدهای عمقی به معنی تشکیل لخته خون در رگهای عمقی دست است. این عارضه میتواند باعث درد، تورم و قرمزی در دست شود. در تصاویر رگ یاب، ممکن است لخته خون به صورت یک توده تیره در داخل رگ مشاهده شود.
سندرم رینود
سندرم رینود یک اختلال در گردش خون دست است که باعث سفید یا آبی شدن انگشتان دست در معرض سرما یا استرس میشود. در تصاویر رگ یاب، ممکن است تنگی و انقباض رگها در هنگام حملهی رینود مشاهده شود.
آنوریسم
آنوریسم به معنی بیرون زدگی و ضعیف شدن دیوارهی رگ است. آنوریسم در رگهای دست نادر است، اما در صورتی که وجود داشته باشد، ممکن است در تصاویر رگ یاب به صورت یک برآمدگی در دیوارهی رگ مشاهده شود.
واریس دست عوامل خطر، پیشگیری و درمان با دستگاه رگ یاب
واریس دست، همانند واریس پا، به بزرگ شدن و پیچ خوردگی رگهای سطحی دست گفته میشود. این عارضه معمولاً با افزایش سن، ژنتیک، چاقی و برخی مشاغل که نیاز به ایستادن یا نشستن طولانی مدت دارند، مرتبط است. در این مقاله به بررسی علائم، عوامل خطر، روشهای پیشگیری و درمان واریس دست با استفاده از دستگاه رگ یاب میپردازیم.
علائم واریس دست
واریس دست معمولاً با علائم زیر همراه است:
- رگهای برجسته و پیچ خورده به رنگ آبی یا بنفش در پشت دست و مچ دست
- تورم خفیف در دست و مچ دست
- احساس سنگینی و خستگی در دست
- درد و سوزش در دست (در موارد شدید)
چگونه با رگ یاب پیشگیری کنیم؟
اگرچه دستگاه رگ یاب به طور مستقیم در پیشگیری از واریس دست نقشی ندارد، اما با کمک به تشخیص به موقع علائم واریس، میتواند در پیشگیری از پیشرفت بیماری موثر باشد. با استفاده از رگ یاب، میتوان تغییرات در شکل و رنگ رگها را در مراحل اولیه تشخیص داد و اقدامات پیشگیرانه را زودتر آغاز کرد.
روشهای درمان واریس دست
روشهای مختلفی برای درمان واریس دست وجود دارد، از جمله:
- اسکلروتراپی: در این روش، یک محلول خاص به داخل رگهای واریسی تزریق میشود که باعث بسته شدن و از بین رفتن آنها میشود.
- لیزر درمانی: در این روش، با استفاده از لیزر، رگهای واریسی از بین میروند.
- جراحی: در موارد شدید واریس دست، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
دستگاه رگ یاب میتواند در انجام برخی از این روشهای درمانی مانند اسکلروتراپی و لیزر درمانی مفید باشد. با استفاده از رگ یاب، پزشک میتواند رگهای واریسی را به طور دقیق شناسایی کرده و درمان را با دقت بیشتری انجام دهد.
پیشگیری از واریس دست
برای پیشگیری از واریس دست، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید.
ورزش منظم: ورزش به بهبود گردش خون و تقویت عضلات پا کمک میکند.
کنترل وزن: چاقی یکی از عوامل خطر واریس دست است.
اجتناب از ایستادن یا نشستن طولانی مدت: در صورتی که شغل شما نیاز به ایستادن یا نشستن طولانی مدت دارد، سعی کنید هر چند وقت یکبار حرکات کششی انجام دهید و پاهای خود را تکان دهید.
استفاده از جوراب واریس: جوراب واریس به بهبود گردش خون در پاها کمک میکند.
بالا نگه داشتن دستها در هنگام استراحت: بالا نگه داشتن دستها به بهبود جریان خون و کاهش تورم کمک میکند.
سوالات متداول
- نامهای اصلی وریدهای سطحی پشت دست چه هستند؟ وریدهای اصلی سطحی پشت دست، شبکه وریدی پشتی (Dorsal Venous Network) را تشکیل میدهند که از وریدهای دیجیتال پشتی منشأ میگیرند. از این شبکه، معمولاً دو ورید برجسته بیرون میآیند: ورید سفالیک (Cephalic vein) که در سمت شست قرار دارد و به سمت بالا و خارج ساعد میرود، و ورید بازیلیک (Basilic vein) که در سمت انگشت کوچک قرار دارد و به سمت بالا و داخل ساعد حرکت میکند.
- نقش قوسهای وریدی کف دست چیست؟ قوسهای وریدی کف دست، شامل قوس وریدی سطحی و قوس وریدی عمقی، شبکههای پیچیدهای از وریدها هستند که خون را از وریدهای دیجیتال و متاکارپال کف دست جمعآوری میکنند. این قوسها اطمینان میدهند که خون از تمام قسمتهای کف دست به طور موثر تخلیه شده و به سمت وریدهای بزرگتر در ساعد هدایت میشود. آنها همچنین به عنوان یک سیستم ارتباطی بین وریدهای مختلف عمل میکنند.
- چرا پیدا کردن وریدهای دست برای تزریق یا خونگیری آسانتر است؟ وریدهای دست، به ویژه وریدهای سطحی پشت دست، اغلب به دلیل عوامل زیر برای تزریق یا خونگیری آسانتر هستند:
- سطحی بودن: آنها نزدیک به سطح پوست قرار دارند و به راحتی قابل مشاهده و لمس هستند.
- حمایت کم بافت: بافت همبند کمتری در اطراف این وریدها وجود دارد، که باعث میشود کمتر “غلت بزنند” هنگام وارد کردن سوزن.
- تراکم: شبکه وریدی پشتی نسبتاً متراکم است و چندین ورید در یک ناحیه کوچک وجود دارد که احتمال یافتن یک ورید مناسب را افزایش میدهد.
- دسترسی آسان: دست معمولاً به راحتی در دسترس قرار میگیرد.
شرکت زبدگان طب و صنعت (سحر) با ارائهی انواع دستگاههای رگ یاب با کیفیت و قیمت مناسب، در کنار شماست. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان، با شماره ۰۲۱۷۷۷۳۲۷۱۴ تماس حاصل فرمایید.
منابع جهانی
دقت دستگاههای رگیاب
مطالعهای نشان میدهد که دستگاههای رگیاب ایدهآل باید طول موج مادون قرمز حداقل ۸۵۰ نانومتر با دقت ۰٫۲۵ میلیمتر داشته باشند.
منبع: PubMed Centralکارایی دستگاههای رگیاب
استفاده از دستگاه رگیاب NIR در بیماران با دسترسی وریدی دشوار، میزان موفقیت در یافتن رگها را افزایش داده است.
منبع: AccuVeinمطالعه روی بیماران چاق مبتلا به دیابت
نرخ موفقیت کانولاسیون در اولین تلاش با دستگاه رگیاب NIR بهطور معناداری بالاتر از گروه کنترل بود.
منبع: ResearchGateتحلیل آماری استفاده از دستگاههای رگیاب
تعداد تلاشهای موفق و زمان موردنیاز برای موفقیت در گروههای استفادهکننده از دستگاه NIR کمتر بود.
منبع: Taylor & Francis Onlineبازار دستگاههای رگیاب
بازار دستگاههای رگیاب با نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) ۸٫۷٪ تا سال ۲۰۳۲ پیشبینی میشود.
منبع: Towards Healthcare